Dr. Lalropuii
Rilru hrisêl hian taksa, thlarau lam hrisêlna leh mi dangte nên kan inlaichinnaah nghawng a nei a. Pawimawh bik awm lovin a vai hian a innghawng kual theuh a ni. Pakhat lâk vunga, pakhat thlauhthlâk theih a ni lo. A châng chuan pakhat mamawh bik leh enkawl uluk bik châng kan nei a, a châng chuan a vaia a ruala mamawh hun kan nei ang. Rilru hrisêlnain a tum ber chu kan sawi tâkte khi a theih ang anga inmil tâwka hman theih tûra kan zir a ngai a ni.
Kan khawvêl leh khawtlâng nun dân han en hian rilru tibuai thei tak thil sawi, hmuh tûr leh hriat tûr a tam hle mai. Kan phone atangin ram chhûng leh ram pâwn thu thar a awm reng bawk si a, ngaihtuahna la pêng tûr hian thil eng emaw Whatsapp, Facebook, Youtube leh Instagram atangte hian kan dawng reng thei a. Kan rilru leh ngaihtuahna tibuai thei tûr thil dang pawh lehkhabu atang te, film kan en atangte leh rimawi/hla kan ngaihthlâk atangte hian a awm awl êm êm bawk a ni. Khawtlâng nun ze tha leh nun hona atâna duhawm tak tak kan neih thin ang te hi zawimuangin a rawn thlâk danglamin, kan nunpui thin te chu tha ta lo leh hluihlâwn chi ni tawh angte pawhin rawn pho lan châng a nei thei ta a. Bible-in awm dân tha leh nun hlu neih theihna tûr atâna min hrilhte pawh hi zawhna tam tak nên kan lo dawngsawngin, kan lo sawisêl tam ta deuh niin a lang.
Kan rilrua inhnialna lo awm thin hi tunlai Covid-19 leh mihring taksa insual hi a ang deuh ber mai âwm e. Ka thu hriat pakhat chu - dam lo enkawltu zinga pakhat chuan
'PPE kan ha reng chûng hian, Covid 19 hrik hian PPE chhûnga luh hi a tum ngar ngar emaw tih mai tûr a ni' tiin a sawi an ti. Hei hian ngaihtuahna a ti thar khawp mai.
Zir mite chuan natna hrik hi direct taka i do chuan a hrika kha a tichak sawt thei a. Amaherawhchu, taksain natna a dona hmanrua kha tihchak a nih chuan natna hrik kha an hneh thei a ni an ti thin. Kan taksain natna hrik a dona hmanrua (immune system) kha kan theih tâwka kan tanpui reng chuan natna hrik kha awlsam takin a hneh thei ta a ni. Hetiang chiah hian, kan rilru sûkthlêk dân hi keimahni kutah a awm a, kan rilru hrisêl lohna do tûr hian hmanraw chi hrang hrang hmanga kan lo invên chuan harsatna pawh lo hmachhawn mah ila, kan hneh thei dâwn a lo ni. Keimahni leh kan chênpuite hian buaina leh harsatna kârah pawh tuarchhelna kan zir thei a ni. Beidawnna te, hlawhchhamna te leh lungngaihna te hi tawn châng kan nei dâwn a; chuvângin, kan rilru hi nitina kan ven that chuan hun khirh lo thleng mah se, hmachhawn dân kan lo thiam thei dâwn a ni.
Mi rilru hrisel chuan mi dang nêna inlaichinna hrisêl a siam thei a - thusawi dân kawngah te, ngaih dân inan lohna chin fel kawngah te, miin an thlauhthlâka dawnsawn dân te leh tum anga thil a kal loh pawha kal tlang dân te a hrethiam thei a ni. Hetiang dinhmuna mi a lo din hian rilru hrisêl nei chuan a tha lam leh beiseina nei zawng leh a eng lam zâwnga ngaihtuahna a hmang thiam thin a ni. Mi mal rilru put dân hian kan nun honaah ngawng a nei thui hle. Mi mal anga rilru hrisêl lo nei kan nih pawhin, rilru hrisêl tak kan chênpuia, kan thawhpuia, kan kawm thin chuan kan rilru pawh a lo hrisêl ve tial tial thei a ni. Taksa hrisêlna hi kan ngai pawimawh tan ta hle a, thil lâwmawm tak a ni. Hmasâwn zêl pawh tum ila. Chumi ruala kan ngaihtuah tûr chu, taksa hrisêl nei tûr hian rilru hrisêl neih tel a pawimawhzia hriat chian hi a ni. Rilru put hmang hian kan taksa a nghawng theihzia hi nasa lehzuala kan hriat a pawimawh hle. Mi pakhat rilru hrisêl hian mi dangte hnênah nghawng tha tak a nei thei a ni. Hun chu a duh rei mai thei a; amaherawhchu, zawimuangin mi dang nunah ngawng tha a nei thin.
Rilru hrisêl chuan kan bula awmte tân inrin tâwkna a thlen thei a ni
Mi mal inrin tâwkna nei lo bula awm chu fimkhur a ngai thin hle. Mi dang thusawi lak kawih a awlsam êm avângin inngeih lohna leh thinrimna a thleng duh hle a ni. Tûl lova inhnialna leh innghirnghona thlen thei a nih avângin, tu tân pawh hian mahni inrintâwkna neih hi a hrisêl êm êm a ni. A huhoa awm tam phei chuan kan tawngte kan lo fimkhur reng thei lo va, inrin tâwkna neihte hi a har châng a awm thin. Hemi a nih avâng hian mi bula kan awm hian, kan nun tihrehawm khawpa lo inthlahrung emaw, mi thu sawi mahnia lo inngaihbelnate neih a awlsam thin. Chuvângin, mi dangte nêna nun honaah hian mahni inrin tâwkna nei chunga kan awm chuan a tûl lova rilru natna kan insiam chawpte kan pumpelh thei. Mahni inrin tâwkna neih theihna tûr atâna pawimawh deuh mai pakhat chu mahni inpawm thiam (self acceptance) hi a ni. Kan nih ang ang - a tha emaw, a tha vak lo emaw pawh ni sela, kan pawm a ngai a ni. Hmalâkna thar nei thei tûr leh inzir tûr chuan mahni nihna inpawm phawt a nih loh chuan hmasâwn a har thei hle mai. Mahni inpawm chuan kan bul vela mite pawh hi an nihna ang anga pawm thiam a awlsam bik a ni. Rilru hrisêl neia mahni kan inpawm thiam chuan, kan bul vêla mite pawh kha kan pawm thiam ang a, miin kan bula awm nuam an ti mai dâwn a ni. A lehlamah chuan mi that lohna lai kan pawm thiam lohna chhan tam tak hi chu keimahni that lohna lai kan pawm thiam loh vâng a ni tlàngpui thin. Hmasâwn tum chunga kan inpawm hian huho nun a tinuam thin a. Kan bula mite pawh kan nun entawnin mahni inpawm dân kan kawhhmuh thei a ni.
Rilru hrisêl chuan inhriat thiamna a thlen thin
Kan chunga thil theng leh midang chunga thil thlengte hi kan duh dân leh ngaih dân ang vekin a kal thei lo va, kan inhriat thiam loh vâng te pawh hi a ni ang mi dang puh hi a awlsam thin. Lungawina emaw, lungawi lohna emaw thlentu hi a tîrah chuan tê tham tê ni mah sela, hun a lo rei a, kan rilru chhûngrila a awm rei chuan a tâwpah chuan inngeih lohna lian tak a lo hring thei a ni. Mahni indemna leh mi dang demna neih hi thil inang reng, rilru pakhat atang chhuak tho a nih avângin kan rilru puthmang hi kan ven that a ngai a. Mahni harsatna leh lawmnate kan hriatthiam theih chuan midang harsatna leh lâwmna pawh kan hrethiam thei a ni. Inhrethiam tih hian ngaih dân inan lohna neih tih lam a kâwk lo va. A pawimawh lai tak chu kan ngaih dân leh duh dân inang lo chung pawha kan inan lohnate pawm dân kạn thiam thỉn a ni. Hei hi kan nun hona kawngah thil pawimawh tak a ni. Mi rilru hrisêl chuan mahni ngaih dân tha ti chungin mi dang ngaih dân pawh a ngaichậng thiam a, a rilrem zâwng ni lo mah se, innghirnghona thlen phah khawpin mimal ngaih dân leh duh dân a kalpui ngai lo a ni. Midang nêna an inan lohna chu hre thiamin a pawm thin. Mi dang ngaih dân leh duh dân kha a tha berin ngai lo mah se, rilru zau takin a pawmsak thei a ni. Mahni ngaih dân tha bera a ngaih reng chuan midang ngaih dân zahsak lohna a thlen a, hei hian inlaichinna tha siam a ti-harsa thîn a ni. Midang ngaih dân ka pawmpui ve theih avâng hian ka ngaih dân kha a dik lo ta emaw, a chhe ta emaw tihna a ni lo va, a huhoa nun kawngah hian keima ngaih dân hi a dik ziktluak ber fo lo tih pawm thiam mai a ni. Hetianga ngaih dân felfai tak nei chunga, sawia, nunpui chu a hlu hle a, chumi aia hlu chu mi dang ngaih dân felfai tak kha pawm thiam a ni. Chu chu kan zir chho theih chuan keimahni tân bawk a hlâwk a, kan thinrimna tür leh kan lungawi loh thinna tam tak a su kiang thei a, midangin kan lakah rinna pawh an nghat duh a ni. Midang hrethiam tûr chuan keimahni kan inhriatthiam hmasak a pawimawh a ni.
Rilru hrisêl chuan inlaichinna thûk zâwk a thlen thîn
Mizote hi khawtlâng tâna inpe zo leh khawtlâng duh dân zah tak mai kan ni a. Chhiatni thatniah te phei hi chuan chhûngkaw bila tuar emaw, lawm emaw a theih loh tlûk hialah kan ngai a ni. Hei hian a khawtlâng anga rilru hrisêlna pawh min pe a, harsatna leh lâwmna kan tawhin, mal lo takin kan tuar chhuah theih phah thin a ni.Kan khawtlâng nun nuam tak hi bih chiang ila, tih tûr leh tih dân phung anga kan kal nge tam ang a, inlaichinna tha kan neih avânga mi lâwmpui leh tuarpui kan ni em?
Mi tinin rilru hrisêlna kan ngaih pawimawh chuan mihring nun chhuk chhovah hian mangang lutuk ló leh harsa ti lutuk lovin kan hmachhawn thei ang a, kan nunah hahdamna a thlen thei ang! Nun honaa rilru hrisêl neia mi tanpui tûr chuan mahni lam rilru hrisêlna en hmasak a ngai a ni. Thlawhnaa thlawh chuan, air hostess-te hian rikrum thila invên dân tûr leh oxygen mask hman dân tûr an zirtir thin a. Chuta thil pawimawh deuh an sawi thin chu, mi dangte oxygen mask hmang tûra puih hmain anmahniin oxygen mask chu an hmang hmasa ngei tûr a ni tih hi. Hetiang chiah hian mi dang tanpui tûr chuan keimahni hian mahni lama kan rilru put dân leh zia lan chhuahtir hi kan ti hmasa tûr a ni. Mi dang kan zirtir hmain keimahni lam tal kha kan inen lêt hmasa tûr a ni. Counsellor (sawipuitu) ni tûra inzirnaah hian thupuia an neih chu 'mi dang pui tûrin i inpui hmasa tûr a ni' tih hi. Hei hian thil thui tak a sawi. Mahni neih loh chu eng mah kan pe chhuak thei lo. Thinrim lo tûra mi kan duh chuan keimahni lama thinrimnate a awm reng si chuan midang hneh a har duh hle. Midang thu âwih tûra kan duh chuan an thu kan âwih ve em, tihte pawh kan inzawh lêt a ngai thin a ni.
Commentaires